تفاوت‌های کلیدی const با let و var در جاوااسکریپت
در دنیای مدرن جاوااسکریپت، آشنایی با تفاوت‌های const، let و var برای هر توسعه‌دهنده‌ای ضروری است. این سه روش برای تعریف متغیرها کاربرد دارند اما هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی ارائه می‌دهند.
محدوده‌ی دسترسی (Scope)
اولین تفاوت عمده بین این سه روش تعریف متغیر، در محدوده‌ی دسترسی آن‌ها نهفته است:
- var: دارای محدوده‌ی تابعی (function scope) است
- let/const: دارای محدوده‌ی بلوکی (block scope) هستند
محدوده‌ی بلوکی به این معنی است که متغیر فقط در داخل بلوک تعریف شده (بین {}) قابل دسترسی است.
| نوع متغیر |
محدوده دسترسی |
| var |
تابعی |
| let |
بلوکی |
| const |
بلوکی |
تغییرپذیری (Mutability)
تفاوت اصلی دیگر در امکان تغییر مقدار متغیرهاست:
- const: مقدار ثابت (غیرقابل تغییر پس از تعریف اولیه)
- let: مقدار قابل تغییر
- var: مقدار قابل تغییر
نکته مهم: در مورد const، اگر متغیر یک شیء یا آرایه باشد، محتوای آن قابل تغییر است اما نمی‌توان خود متغیر را به شیء یا آرایه دیگری ارجاع داد.
Hoisting (بالا کشیدن)
رفتار متغیرها در هنگام hoisting نیز متفاوت است:
- var: متغیرها به بالای محدوده خود منتقل می‌شوند و با مقدار undefined مقداردهی اولیه می‌شوند
- let/const: متغیرها نیز بالا کشیده می‌شوند اما تا زمان تعریف، در «منطقه مرده» (Temporal Dead Zone) قرار دارند
مثال منطقه مرده:
console.log(x); // ReferenceError
let x = 5;
جمع‌بندی و بهترین روش‌ها
در توسعه مدرن جاوااسکریپت، توصیه می‌شود:
| موارد استفاده |
نوع متغیر |
| مقادیر ثابت |
const |
| مقادیر قابل تغییر |
let |
| موارد خاص (معمولاً توصیه نمی‌شود) |
var |
برای اطلاعات بیشتر درباره const می‌توانید به منبع مراجعه کنید.
در نهایت، انتخاب بین این سه روش باید با توجه به نیازهای خاص برنامه و قابلیت‌های هر کدام انجام شود. استفاده صحیح از آن‌ها می‌تواند به کدهای تمیزتر، قابل فهم‌تر و با خطای کمتر منجر شود.
